Elektrik ve elektrikli cihazlar hayatımızın ayrılmaz bir parçası, ancak dikkatsizlik ölümcül sonuçlara yol açabiliyor. Yaşar Üniversitesi Elektrik Elektronik Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi Dr. Hacer Öztura, özellikle eski binalardaki elektrik tesisatlarının yenilenmesi gerektiğini ve çoklu prizlerin kullanımının yangın riskini artırdığını vurguladı.

Eski Tesisatlar Büyük Risk Oluşturuyor

İstanbul Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı verilerine göre, 2023'te İstanbul'da 24 bin 285 yangından 9 bin 922'si konut, fabrika ve binalarda meydana geldi. Dr. Öztura, konutlardaki elektrik tesisatının sağlıklı ve sigortaların doğru amper değerinde olmasının önemine dikkat çekti. Yıllar içinde yapılan tadilatlarda tesisatların projesiz ve uygunsuz şekilde değiştirilebileceğini belirten Dr. Öztura, 25-30 yıllık binalarda elektrik tesisatlarının yenilenmesinin şart olduğunu, çünkü teknolojinin gelişmesiyle artan elektrikli cihazların, eski tesisatların kablo kalınlıklarını yetersiz hale getirdiğini söyledi. Düzenli tesisat kontrollerinin de ihmal edilmemesi gerektiğini vurguladı. Eski ve yetersiz tesisatlar, yangın riskini önemli ölçüde artırmaktadır. Bu nedenle, periyodik kontroller ve gerekli durumlarda yenileme işlemleri büyük önem taşımaktadır.

Uzatma Kabloları ve Çoklu Prizler Tehlike Arz Ediyor

Dr. Öztura, evlerde yaygın olan uzatma kablosu kullanımına karşı da uyarıda bulundu. Duvara çiviyle çakılması, kapı aralıklarından geçirilmesi veya eşyaların altına konulması gibi durumların kablonun ezilmesine, izolasyonunun bozulmasına ve kısa devreye yol açabileceğini belirtti. Hasarlı uzatma kablolarının onarılıp kullanılmasının çok tehlikeli olduğunu vurgulayan Dr. Öztura, çoklu prizler üzerinden birçok elektrikli cihazın aynı anda çalıştırılmasının da ciddi riskler doğurduğunu ifade etti. Özellikle ütü, fırın, ısıtıcı gibi yüksek güç tüketen cihazların aynı çoklu prizde kullanılmaması gerekmektedir. Düşük güç tüketen elektronik cihazlar için bile dikkatli olmak ve elektrikli cihazları kullanıldıktan sonra prizden çekmek önemlidir. Bu basit önlemler, yangın riskini önemli ölçüde azaltmaya yardımcı olacaktır.

Prizlerde Oluşan Arızalara Dikkat Edin

Konut yangınlarının en sık nedenlerinden biri olan elektrikli ısıtıcı ve battaniyelere dikkat çeken Dr. Öztura, bu cihazların eşyalardan en az 1 metre uzakta tutulması ve CE ve TSE belgelerine sahip olmasının önemini vurguladı. Uyku sırasında bu cihazları açık bırakmamanın hayati önem taşıdığını söyledi. Ayrıca, prizlerin düzenli olarak kontrol edilmesi gerektiğini, gevşeklik, kararma veya cızırtı gibi sorunlarda derhal tamir edilmesi veya değiştirilmesi gerektiğini belirtti. Plastik yanık kokusu da olası bir yangın habercisi olabilir. Bu durumlarda cihazın ve şalterin derhal kapatılması ve prizin değiştirilene kadar kullanılmaması gerekir. Elektrik tesisatı ile ilgili her türlü sorun, yetkili bir elektrikçi tarafından incelenmeli ve giderilmelidir.

Kamu kuruluşları ve özel sektörde yaşanan yangınlara da değinen Dr. Öztura, standartlara uygun olmayan malzeme kullanımı, hatalı projelendirme, kötü işçilik, yetersiz önlemler ve bakımsızlık gibi faktörlerin yangın riskini artırdığını belirtti. Özellikle sanayi kuruluşlarında aşırı akım, statik elektrik, harmonikler, yetersiz havalandırma ve doğal afetlerin yangınlara neden olabileceğini vurguladı. Bu kuruluşlarda işletme sorumlularının ve iş güvenliği uzmanlarının elektrik tesisatı ile ilgili uyarıları dikkate almaları ve önlemleri almaları büyük önem taşıyor.